Otoimmün hastalıklar nelerdir? niçinleri Nedir? Tedavisi

CeReN

Üye
Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sistemi bedenin kendi hücrelerine saldıran antikorlar ürettiğinde ortaya çıkar. Çölyak hastalığı, lupus ve Graves hastalığı dahil olmak üzere birfazlaca çeşidi vardır. Tedavi edilememelerine karşın, semptomları yönetmek ve bedeninizdeki daha fazla hasarı azaltmak için çeşitli tedavi seçenekleri vardır.

Bedenin hangi sisteminin hücum altında olduğuna ve ne dereceye kadar akın altında olduğuna bağlı olarak, şiddeti hafifçeten sakatlığa kadar değişen yaklaşık 80 farklı otoimmün bozukluk vardır. Bilinmeyen niçinlerden dolayı, bayanlar, bilhassa çocuk doğurma senelerında erkeklerden daha hassastır. Cinsiyet hormonlarının en azından kısmen sorumlu olabileceği düşünülmektedir. Genelde tedavisi yoktur, fakat otoimmün bozuklukların semptomları yönetilebilir.

Bağışıklık sistemi nedir?

Bağışıklık sistemi, sizi sağlıklı tutmak için çalışan makul kan hücreleri, cilt, kemik iliği ve daha fazlası dahil olmak üzere bedenin farklı kısımlarını içerir. Bağışıklık sistemi, hastalıkları tespit edip bunlarla savaşarak sizi enfeksiyondan korur.

Bakteriler yahut virüsler üzere bulaşıcı hastalıklar bedeninize girerse, bağışıklık hücreleri ekseriyetle onları öldürür yahut ezerek enfeksiyonu ortadan kaldırır. Bu, bağışıklık yansısı olarak bilinir.

Otoimmün hastalık, bağışıklık sistemi bakteri, virüs yahut öteki enfeksiyon kaynaklarına saldırmak yerine sağlıklı organ ve dokulara saldırdığında ortaya çıkar.

Bağışıklık sistemi arızası

T lenfositler (T hücreleri) olarak isimlendirilen bağışıklık sistemi hücreleri, bakteri ve virüs üzere yabancı mikropları tanımlamak için yüzeylerinde özel reseptörler kullanır. Ekseriyetle bedenin dokularına reaksiyon veren T hücreleri, göğüs kemiğinin gerisinde bulunan bağışıklık sisteminin bir organı olan timus tarafınca yok edilir. Yıkımdan kaçan ‘kendi kendine saldıran’ T hücreleri bir tetikleyici tarafınca etkinleştirilebilir. Kesin tetikleyiciler bilinmiyor, lakin viral enfeksiyonlar ve hormonlar şüpheliler içinde. Hileli T hücreleri ondan sonrasında B lenfositlerine (B hücreleri) belli doku, organ yahut sisteme karşı antikor yapma talimatı verir. Bu tıp antikorlara “otoantikorlar” denir.

Otoimmün hastalığın niçinleri nelerdir?

Otoimmün hastalığı olan birden fazla insanın genetik yatkınlığı bulunmasına karşın, otoimmün hastalıkların niye geliştiği bilinmemektedir. Enfeksiyon, gerilim, ilaç, diyet ve hatta ultraviyole ışınım üzere çevresel bir faktör çabucak sonrasında otoimmün hastalığın semptomlarını tetikler.

Otoimmün hastalık cinsleri ve semptomları

100’den çok farklı otoimmün hastalık vardır. Bunların birden fazla, semptomların şiddeti vakit içinde değişen uzun müddetli hastalıklardır. Daha yaygın otoimmün hastalıklardan kimileri şunlardır:

  • Çölyak hastalığı – bağışıklık sistemi glütene (buğday ve başka tahıllarda bulunur) reaksiyon verir ve ince bağırsağa ziyan verir. Çölyak hastalığı gaz, ishal ve karın ağrısına yol açar.
  • Lupus – cilt, kaslar, eklemler, akciğerler, kalp ve böbrekler dahil olmak üzere bedenin birfazlaca kısmı etkilenebilir.
  • Romatoid artrit – kemik ve kıkırdak hasar nazaranrek hassas, şiş ve sert eklemlere yol açar.
  • Graves hastalığı – tiroid bezi çok etkindir, telaşa, kalp çarpıntısına, kilo kaybına ve tahrişe yahut şişkin gözlere yol açar.
  • Multipl skleroz – hudut sistemi etkilenir, kas zayıflığına ve uyum bozukluğuna, görme meselelerine ve kimi durumlarda bilişsel zorluklara yol açar.
  • Tip 1 diyabet – pankreas, kan şekeri düzeylerini yönetmek için kâfi insülin üretmez. Birinci semptomlar susuzluk, açlık ve sık idrara çıkmayı içerebilir.
Birden fazla insan, yardım aramadan evvel uzun bir süre otoimmün bozuklukların belirti ve semptomlarına sahiptir. Bir otoimmün hastalığı teşhis etmek de uzun vakit alabilir, zira yorgunluk ve ‘kendini düzgün hissetmeme’ üzere kimi semptomlar birfazlaca yetişkin tarafınca yaygın olarak hissedilirken semptomlar gelip gidebilir. Birçok şartta, tanıyı doğrulayan tek bir test yoktur.

Bir otoimmün hastalığınız olabileceğini düşünüyorsanız hekiminize görünün. Belirtilerinizi daha yakından inceleyecekler, sizi muayene edecekler ve genel sıhhat durumunuzu soracaklar. Bir kan testi, röntgen, MRI yahut biyopsi isteyebilirler… Durumunuza bağlı olarak, hekiminiz tedavi seçenekleri hakkında daha fazla araştırma yahut tavsiye için sizi bir uzmana da sevk edebilir.

Otoimmün hastalığın tedavisi

Otoimmün hastalıkların tedavisi bulunmamakla bir arada, semptomları yönetmek ve bedeninizdeki daha fazla hasarı azaltmak için çeşitli tedavi formları vardır. Otoimmün hastalıkları teşhisi konan bireyler ekseriyetle şunlardan yararlanır:

  • Sağlıklı bir
  • Sağlıklı bir biçimde kiloyu korumak
  • Çokça uyku dinlenme ve idmanın gerçek kombinasyonunu elde etmek
  • Mümkünse gerilimi azaltmak ve kaçınılmaz gerilimle başa çıkmanın yollarını bulmak
Muhakkak ilaçlar ve hayat üslubu değişiklikleri otoimmün hastalıklara yardımcı olabilir. Örneğin, tip 1 diyabetli bireyler insülin enjekte ederken, cildi etkileyen otoimmün hastalıkları olanlara güneş, banyo, kremler ve losyonlar hakkında tavsiyeler verilir. Çölyak hastalığı olan bireyler glütensiz bir diyet izlemelidir.

Kimi insanlarda otoimmün hastalıklar yavaşça olabilirken, oburlarının durumlarını yönetmek için hayli fazla vakit ayırması ve ihtimam göstermesi gerekecektir. birebir vakitte, otoimmün şartları olan birçok insan, dolu ve keyifli bir hayat yaşayabilir.