miRBey
Aktif Üye
Uzun Kovid milyonlarca insanı etkiliyor
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ortaya çıktığı günden bu yana yaklaşık 240 milyon kişi hastalığa yakalandı, 5 milyona yakın insan ömrünü kaybetti.
Aşı çalışmaları, yeni varyantlar derken hastalıkla ilgili her gün yeni bir bilgi elde ediliyor. Bilim insanları, yaptıkları araştırmalarla Kovid-19’un şifresini çözmeye çalışıyor.
Hastalığın birinci gününden bu yana Kovid-19’u geçirenlerin bir kısmı 14 gün daha sonra rutin hayatlarına geri dönüyor. Fakat kimileri için süreç farklı olabiliyor. TRT Haber’den Mine Yagcı Çiftçi’nin haberine nazaran yapılan araştırmalar, birtakım insanlarda hastalığın semptomlarının fazlaca daha uzun mühlet devam ettiğini ortaya koyuyor. Uzun Kovid ya da uzun periyodik Kovid olarak da isimlendirilen bu durumdan dünyada epey sayıda insanın etkilendiği söz ediliyor.
30’lu ve 40’lı yaşlardaki bir epeyce hasta etkileniyor
Financial Times yayımladığı bir haberde bu mevzuda İngiltere ve ABD’de yapılan araştırmalara yer verdi. Kelam konusu araştırmalarda ortaya çıkan sonuçlar dikkat çekiyor.
Birleşik Krallık ’ta Ulusal İstatistik Ofisi’nin (ONS) yaptığı bir araştırmaya bakılırsa, 380 bini aşkın hasta 1 yıldan fazla müddettir uzun Kovid’le gayret ediyor. Yapılan farklı araştırmalarda, kovid-19 geçiren bireylerin yüzde 3 ila 37’sinin 12 hafta boyunca kalıcı semptomlara sahip olduğu ortaya çıktı.
Üstelik daha evvel rastgele bir sıhhat sorunu bulunmayan 30 ve 40’lı yaşlardaki bir hayli gencin bu durumdan önemli derecede etkilendiği belirtiliyor. Tıp mecmuası Lancet’te yayımlanan bir çalışmaya bakılırsa, bedenin 11 organ sisteminin neredeyse tamamı koranavirüsten etkileniyor. Hastalıkla alakalı 203 semptom tespit edilmesi de durumun ciddiyetini gösteriyor.
ABD araştırma için 1,15 milyar dolar ayırdı
Tüm bu gelişmeler üzerine dünya çapındaki sıhhat otoriteleri, uzun periyodik Kovid’in sırlarını çözmek için kolları sıvadı. Hastalığı araştırmak için büyük ölçüde araştırma fonları oluşturuluyor. Birleşik Krallık Ulusal Sıhhat Araştırmaları Enstitüsü (NIHR) uzun periyodik Kovid araştırmalarına 50 milyon sterlin harcadı. ABD Ulusal Sıhhat Enstitüleri (NIH) önümüzdeki 4 yıl ortasında toplam 1,15 milyar dolarlık araştırma fonu kelamı verdi.
Uzun Kovid’le ilgili İngiltere’de büyük bir araştırma yürütülüyor. University College Hospital’dan Melissa Heightman ve grubunun yaptığı araştırma, hastaneye hiç yatırılmayan 4 bin 500’den çok Kovid hastası üzerinde yapılıyor.
Takım bu araştırmayla, MRI taramaları üzere teşhis testlerini tahlil edecek, mevcut en az 3 ilaç tedavisinin aktifliğine bakacak ve bir semptom takip uygulaması aracılığıyla hastaların rehabilitasyon sürecini izleyecek.
ABD’de de araştırmalar büyük bir umutla sürdürülüyor. San Francisco’daki California Üniversitesi’nde uzun periyodik Kovid üzerinde çalışan tıp profesörü Steven Deeks, üzerinde çalıştıkları hasta kümesinin, durumun temel bilmecesine karşılık olabileceğini tabir ediyor.
Bir daha sonraki adımlarının, kalp ve akciğer sıkıntılarından nörolojik sıkıntılar ile hormon komplikasyonlarına kadar uzanan farklı semptom kümelerini tahlil etmek olacağını söz eden Deeks, “Uzun Kovid, birden çok sistem için her şeyi kapsayan bir terimdir” diyor.
Prof. Deeks açıklamalarını şu biçimde sürdürüyor:
“Çalışmalarda, biyolojinin ne olduğunu görmeye başlayacağız. Kimi hastalarda sistemli doku hasarı, birtakım hastalarda inflamatuar bir hastalık, kimilerinde ise otoimmün tepki olabilir.”
Aşının uzun Kovid’e tesiri
Aşılama çalışmaları dünya çapında büyük bir süratle sürdürülüyor. Bu aşıların uzun müddetli Kovid-19’a karşı müdafaa sağlayıp sağlamadığı da araştırılıyor. Deeks, “Kovid endemik hale geldikçe, bu da en kıymetli soru haline geliyor” diye konuşuyor. Birtakım örneklere göre, tam aşılı şahıslarda inatçı belirtilerin yarı yarıya daha az görüldüğü belirtiliyor.
Bu hususta yapılan bir araştırmaya bakılırsa, Aralık 2020 ile Temmuz 2021 içinde, COVID’le 592 çift aşılı kişinin sırf yüzde 5’i, 4 hafta daha sonra semptom gösterdi. Testi müspet çıkan 2 bin 762 aşılanmamış kişi içinde ise bu oran yüzde 11 olduğu ortaya çıktı. Araştırmacılar aşılamanın uzun vadeli Kovid için bir tedavi sağlayıp sağlayamayacağını öğrenmeye çalışıyor.
bir daha diğer bir araştırma, Yale Tıp Fakültesinde yapıldı. Yale Üniversitesi immünobiyoloji profesörü olan Akiko Iwasaki’ye nazaran kayıtlar, hastaların yaklaşık yüzde 30’unun aşı olduktan daha sonra semptomlarda bir güzelleşme yaşadığını fakat yaklaşık yüzde 15’inde semptomlarının kötüleştiğini gösteriyor.
Iwasaki, “Aşı, spike proteine karşı kuvvetli antikor ve hafıza T-hücresi bağışıklığı üretiyor. Bu niçinle, şayet bu uzun vadeli Kovid’in semptomlarını değiştiriyorsa, insanlara nasıl yardım edeceğimizi daha güzel anlayabiliriz” diyor.
Türkiye’de de uzun Kovid görülüyor
Dünyada milyonlarca insanı etkileyen uzun periyodik Kovid’in tesirleri Türkiye’de de görülüyor. Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, “Tüm sistemleri etkileyen hasarlar bırakan, bir kısmında da kalıcı olarak nitelendirebileceğimiz durumlar ortaya çıkıyor” tespiti yapıyor.
COVID-19’dan uygunlaşan şahıslarda görülen semptomları Doç. Dr. Savaşçı, şöyleki açıklıyor:
“Uzun periyotta tat ve doku kaybı, nörolojik istikrar kaybı, vertigo üzere tesirler görülebiliyor. Bunun haricinde ülkemizde bir daha uzun bir devir boyunca teneffüs meşakkati yaşayan, bunun için meskende oksijen dayanağı alan takip ettiğimiz hastalarımız var.”
‘Kovid-19 daha sonrası diyabet olan hastalarımız var’
Uzun periyodik Kovid-19’da kalple ilgili külfetlerin da ortaya çıktığını söz eden Doç. Dr. Savaşçı, “Kardiyak aritmiler ve ritim düzenleyici aygıt takılan, kardiyolojinin takip ettiği hastalar oluyor” biçiminde konuşuyor ve devam ediyor:
“Diyaliz gereksinimi olan, böbrek yetmezliği gelişen, nefrolojinin takip ettiği hastalarımız var. Evvelden hiç bir diyabet, şeker hastalığı belirtisi olmadığı biçimde Kovid-19 daha sonrası diyabet ve şeker hastalığı başlayan hastalarımız oldu. Uzun periyot ağır kortizon kullanmasına bağlı hipertansiyonu başlayanları da gördük. bir daha erkeklerde kısırlık olayları da ortaya çıktı.”
Beyin tutulumu olabiliyor
Her yaş kümesinin bu durumdan etkilendiğini belirten Doç. Dr. Savaşçı, hastalığın beyin tutulumuna yol açtığında da dikkat çekiyor. Mevzuyla ilgili İngiltere’de yapılan bir çalışmayı örnek veriyor:
“45 bin MR üzerinden yapılan bir çalışmada, beyin hacminin küçüldüğüne, gri cevherin etkilendiğine dair datalar ortaya çıktı. Çalışmaların sonuçları çabucak hemen çıkmadı lakin bizde de görülüyor. Sonuçta Kovid -19’un dünya üstündeki küresel tesiri herkesi kapsıyor.”
Uzun Kovid’in hastalığı ağır geçirenlerde görülen bir durum olduğunun da altını çizen Savaşçı, “hafifçe geçirenlerde hayli belirti bu tarafta olmuyor. Aşılar bu manada koruyor. Zira aşı olanlar hastalığı yavaşça atlatıyor” diye ekliyor.
Uzun Kovid’in tesirlerinin 1 yıl kadar sürebildiğini belirten Savaşçı, kelamlarını şöyleki noktalıyor:
“Ömür uzunluğu kalıcı hasarlar da olabiliyor. Bu hem genç birebir vakitte ileri yaşlarındaki hastalarda görülebiliyor. Bir hastalığa karşı altta yatan bir eğilimi var ise bunlar daha epeyce tetiklenmiş oluyor. Yaşla bir ilgisi yok. bu bedenin savunma hücrelerinin verdiği karşılık ve yıkımlarla ilişkilendirilebilir. Tutulan bölge ve oranlara bakılırsa değişiyor.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ortaya çıktığı günden bu yana yaklaşık 240 milyon kişi hastalığa yakalandı, 5 milyona yakın insan ömrünü kaybetti.
Aşı çalışmaları, yeni varyantlar derken hastalıkla ilgili her gün yeni bir bilgi elde ediliyor. Bilim insanları, yaptıkları araştırmalarla Kovid-19’un şifresini çözmeye çalışıyor.
Hastalığın birinci gününden bu yana Kovid-19’u geçirenlerin bir kısmı 14 gün daha sonra rutin hayatlarına geri dönüyor. Fakat kimileri için süreç farklı olabiliyor. TRT Haber’den Mine Yagcı Çiftçi’nin haberine nazaran yapılan araştırmalar, birtakım insanlarda hastalığın semptomlarının fazlaca daha uzun mühlet devam ettiğini ortaya koyuyor. Uzun Kovid ya da uzun periyodik Kovid olarak da isimlendirilen bu durumdan dünyada epey sayıda insanın etkilendiği söz ediliyor.
30’lu ve 40’lı yaşlardaki bir epeyce hasta etkileniyor
Financial Times yayımladığı bir haberde bu mevzuda İngiltere ve ABD’de yapılan araştırmalara yer verdi. Kelam konusu araştırmalarda ortaya çıkan sonuçlar dikkat çekiyor.
Birleşik Krallık ’ta Ulusal İstatistik Ofisi’nin (ONS) yaptığı bir araştırmaya bakılırsa, 380 bini aşkın hasta 1 yıldan fazla müddettir uzun Kovid’le gayret ediyor. Yapılan farklı araştırmalarda, kovid-19 geçiren bireylerin yüzde 3 ila 37’sinin 12 hafta boyunca kalıcı semptomlara sahip olduğu ortaya çıktı.
Üstelik daha evvel rastgele bir sıhhat sorunu bulunmayan 30 ve 40’lı yaşlardaki bir hayli gencin bu durumdan önemli derecede etkilendiği belirtiliyor. Tıp mecmuası Lancet’te yayımlanan bir çalışmaya bakılırsa, bedenin 11 organ sisteminin neredeyse tamamı koranavirüsten etkileniyor. Hastalıkla alakalı 203 semptom tespit edilmesi de durumun ciddiyetini gösteriyor.
ABD araştırma için 1,15 milyar dolar ayırdı
Tüm bu gelişmeler üzerine dünya çapındaki sıhhat otoriteleri, uzun periyodik Kovid’in sırlarını çözmek için kolları sıvadı. Hastalığı araştırmak için büyük ölçüde araştırma fonları oluşturuluyor. Birleşik Krallık Ulusal Sıhhat Araştırmaları Enstitüsü (NIHR) uzun periyodik Kovid araştırmalarına 50 milyon sterlin harcadı. ABD Ulusal Sıhhat Enstitüleri (NIH) önümüzdeki 4 yıl ortasında toplam 1,15 milyar dolarlık araştırma fonu kelamı verdi.
Uzun Kovid’le ilgili İngiltere’de büyük bir araştırma yürütülüyor. University College Hospital’dan Melissa Heightman ve grubunun yaptığı araştırma, hastaneye hiç yatırılmayan 4 bin 500’den çok Kovid hastası üzerinde yapılıyor.
Takım bu araştırmayla, MRI taramaları üzere teşhis testlerini tahlil edecek, mevcut en az 3 ilaç tedavisinin aktifliğine bakacak ve bir semptom takip uygulaması aracılığıyla hastaların rehabilitasyon sürecini izleyecek.
ABD’de de araştırmalar büyük bir umutla sürdürülüyor. San Francisco’daki California Üniversitesi’nde uzun periyodik Kovid üzerinde çalışan tıp profesörü Steven Deeks, üzerinde çalıştıkları hasta kümesinin, durumun temel bilmecesine karşılık olabileceğini tabir ediyor.
Bir daha sonraki adımlarının, kalp ve akciğer sıkıntılarından nörolojik sıkıntılar ile hormon komplikasyonlarına kadar uzanan farklı semptom kümelerini tahlil etmek olacağını söz eden Deeks, “Uzun Kovid, birden çok sistem için her şeyi kapsayan bir terimdir” diyor.
Prof. Deeks açıklamalarını şu biçimde sürdürüyor:
“Çalışmalarda, biyolojinin ne olduğunu görmeye başlayacağız. Kimi hastalarda sistemli doku hasarı, birtakım hastalarda inflamatuar bir hastalık, kimilerinde ise otoimmün tepki olabilir.”
Aşının uzun Kovid’e tesiri
Aşılama çalışmaları dünya çapında büyük bir süratle sürdürülüyor. Bu aşıların uzun müddetli Kovid-19’a karşı müdafaa sağlayıp sağlamadığı da araştırılıyor. Deeks, “Kovid endemik hale geldikçe, bu da en kıymetli soru haline geliyor” diye konuşuyor. Birtakım örneklere göre, tam aşılı şahıslarda inatçı belirtilerin yarı yarıya daha az görüldüğü belirtiliyor.
Bu hususta yapılan bir araştırmaya bakılırsa, Aralık 2020 ile Temmuz 2021 içinde, COVID’le 592 çift aşılı kişinin sırf yüzde 5’i, 4 hafta daha sonra semptom gösterdi. Testi müspet çıkan 2 bin 762 aşılanmamış kişi içinde ise bu oran yüzde 11 olduğu ortaya çıktı. Araştırmacılar aşılamanın uzun vadeli Kovid için bir tedavi sağlayıp sağlayamayacağını öğrenmeye çalışıyor.
bir daha diğer bir araştırma, Yale Tıp Fakültesinde yapıldı. Yale Üniversitesi immünobiyoloji profesörü olan Akiko Iwasaki’ye nazaran kayıtlar, hastaların yaklaşık yüzde 30’unun aşı olduktan daha sonra semptomlarda bir güzelleşme yaşadığını fakat yaklaşık yüzde 15’inde semptomlarının kötüleştiğini gösteriyor.
Iwasaki, “Aşı, spike proteine karşı kuvvetli antikor ve hafıza T-hücresi bağışıklığı üretiyor. Bu niçinle, şayet bu uzun vadeli Kovid’in semptomlarını değiştiriyorsa, insanlara nasıl yardım edeceğimizi daha güzel anlayabiliriz” diyor.
Türkiye’de de uzun Kovid görülüyor
Dünyada milyonlarca insanı etkileyen uzun periyodik Kovid’in tesirleri Türkiye’de de görülüyor. Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, “Tüm sistemleri etkileyen hasarlar bırakan, bir kısmında da kalıcı olarak nitelendirebileceğimiz durumlar ortaya çıkıyor” tespiti yapıyor.
COVID-19’dan uygunlaşan şahıslarda görülen semptomları Doç. Dr. Savaşçı, şöyleki açıklıyor:
“Uzun periyotta tat ve doku kaybı, nörolojik istikrar kaybı, vertigo üzere tesirler görülebiliyor. Bunun haricinde ülkemizde bir daha uzun bir devir boyunca teneffüs meşakkati yaşayan, bunun için meskende oksijen dayanağı alan takip ettiğimiz hastalarımız var.”
‘Kovid-19 daha sonrası diyabet olan hastalarımız var’
Uzun periyodik Kovid-19’da kalple ilgili külfetlerin da ortaya çıktığını söz eden Doç. Dr. Savaşçı, “Kardiyak aritmiler ve ritim düzenleyici aygıt takılan, kardiyolojinin takip ettiği hastalar oluyor” biçiminde konuşuyor ve devam ediyor:
“Diyaliz gereksinimi olan, böbrek yetmezliği gelişen, nefrolojinin takip ettiği hastalarımız var. Evvelden hiç bir diyabet, şeker hastalığı belirtisi olmadığı biçimde Kovid-19 daha sonrası diyabet ve şeker hastalığı başlayan hastalarımız oldu. Uzun periyot ağır kortizon kullanmasına bağlı hipertansiyonu başlayanları da gördük. bir daha erkeklerde kısırlık olayları da ortaya çıktı.”
Beyin tutulumu olabiliyor
Her yaş kümesinin bu durumdan etkilendiğini belirten Doç. Dr. Savaşçı, hastalığın beyin tutulumuna yol açtığında da dikkat çekiyor. Mevzuyla ilgili İngiltere’de yapılan bir çalışmayı örnek veriyor:
“45 bin MR üzerinden yapılan bir çalışmada, beyin hacminin küçüldüğüne, gri cevherin etkilendiğine dair datalar ortaya çıktı. Çalışmaların sonuçları çabucak hemen çıkmadı lakin bizde de görülüyor. Sonuçta Kovid -19’un dünya üstündeki küresel tesiri herkesi kapsıyor.”
Uzun Kovid’in hastalığı ağır geçirenlerde görülen bir durum olduğunun da altını çizen Savaşçı, “hafifçe geçirenlerde hayli belirti bu tarafta olmuyor. Aşılar bu manada koruyor. Zira aşı olanlar hastalığı yavaşça atlatıyor” diye ekliyor.
Uzun Kovid’in tesirlerinin 1 yıl kadar sürebildiğini belirten Savaşçı, kelamlarını şöyleki noktalıyor:
“Ömür uzunluğu kalıcı hasarlar da olabiliyor. Bu hem genç birebir vakitte ileri yaşlarındaki hastalarda görülebiliyor. Bir hastalığa karşı altta yatan bir eğilimi var ise bunlar daha epeyce tetiklenmiş oluyor. Yaşla bir ilgisi yok. bu bedenin savunma hücrelerinin verdiği karşılık ve yıkımlarla ilişkilendirilebilir. Tutulan bölge ve oranlara bakılırsa değişiyor.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.