‘Bazı Türk düşmanlarını kızdırmamak için Leyla Gencer ve İdil Biret’in dünyaya açılmaları önlendi’

miRBey

Aktif Üye
‘Bazı Türk düşmanlarını kızdırmamak için Leyla Gencer ve İdil Biret’in dünyaya açılmaları önlendi’
Dünyaca ünlü piyano sanatkarı, 2021 Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Mükafatı sahibi İdil Biret, sanat hayatına ait açıklamalarda bulundu. Biret, müzik yapmanın, konserler vermenin çocukluk hayali olduğunu belirterek, “Arzuladığım muvaffakiyetler olduğunu söyleyemem fakat uzun yıllar boyunca yaptıklarımın değerlendirildiğini görmek, natürel beni memnun etti” tabirini kullandı.


Usta sanatçı, müzik eğitimini Paris’te tamamladığını lakin öğrencilik yıllarının epeyce memnun yıllar olmadığını lisana getirerek, “Konservatuvarı bitirdikten daha sonraki yıllar benim için daha hoş ve tatmin edici oldu. Muvaffakiyetin tek yolu çalışmak, daima çalışmaktır” diye konuştu.


‘Türk bestekarlarının yapıtlarına de büyük kıymet verdim’


Mesleği boyunca Wolfgang Amadeus Mozart’tan Frederic Chopin’e kadar hayli kıymetli bestekarların yapıtlarını ustalıkla icra eden Biret, şunları aktardı:

“Her bestekarın başka özelliği vardır ve hepsini icra ederken keyif aldığımı söyleyebilirim. Bunlar içinde seçim yapmadım. Çeşitli devirlerde makul bestekarlara ağırlaştım. Bilhassa, piyano yapıtlarının tamamını yahut büyük bir kısmını kaydettiğim Chopin, Brahms, Rahmaninof, Hindemith, Beethoven ve Bach, üzerinde ağır çalışma yaptığım bestekarlar. Cumhuriyet müzik ihtilallerinin yetiştirdiği Türk bestekarlarının yapıtlarına de büyük değer verdim. Bunların pek birçoklarını yurt içi ve yurt haricinde konserlerde çaldım ve kayıtların yaptım.”

Sanatçı, Türkiye’de epey kıymetli müzisyenler yetiştiğinin altını çizerek, şunları söylemiş oldu:

“Müziğe yetenekli gençler kimi vakit kolaya kaçma yolunu seçiyor. Nadiren daha âlâ, daha harikaya yöneliyorlar. Lakin, yetenek beraberinde sorumluluk demektir. Alışılmış ki yakalanabilmesi imkansız bir ülkü, hatta değişken bir ülkünün peşinden koşmak beşere saçma bir uğraş üzere görünebilir. Bence bu güç yol, yeteneğinize fakat bir mana getirir. Öbür türlü işlenmeyen bir değerli taş üzere sahibine yük verir.”

‘Hocalara büyük bir sorumluluk düşüyor’


Müzikte eğitmenlerin kıymetine vurgu yapan Biret, gençlere şu tavsiyelerde bulundu:


“Yeteneklerinizin, çocukluğunuzda insiyaki (iç güdüsel) olarak hakikat yaptırdığı şeylerin şuuruna vardığımız periyot sorunlarla karşılaşılabilir. Burada hocalara büyük bir sorumluluk düşüyor. Öğrencilerine, hoca yardımı olmaksızın, yalnız kalınca gerçek çalışmayı öğretmeleri hayati bir değer taşıyor. Çalışılan yapıttaki yanlışın sebeplerinin teşhisi ve bunu en kısa vakitte gerçek ve esaslı bir biçimde düzeltmeyi öğretmeleri hocaların bakılırsavi olmalıdır. Birinci evvel doğal bir davranış lazım. Çocuğa dünyanın sekizinci harikasıymış üzere bilhassa davranılmamalı. Hocaların çocuktaki yaratıcılık taraflarını teşvik edecek çalışma yaptırmaları da kıymetli. Örneğin doğaçlama idmanları üzere. Fakat bunu yaptırırken çocuğun başı bozuk bir biçimde düşünmemesine dikkat edilmeli. Klasik temelin epey sağlam olması lazım. Yolun başındaki gençlere teklifim, gerçek çalışmaları, kendilerine ve etrafa karşı dürüst olup sorumluluk sahibi olmalarıdır. Ayrıyeten klasik müziğin, hocam Wilhelm Kempff’in dediği üzere ‘sadece bir iş değil, bir misyon olduğunu idrak etmeleri’ gerekir. Hele de tarihte bir eşi olmayan büyük bir müzik ihtilali yapmış olan Türkiye Cumhuriyeti’nde.”


‘Yaşantım boyunca Türkiye Cumhuriyeti Devleti daima yanımda oldu’


İdil Biret, hayatı boyunca aldığı fazlaca sayıda itibarlı mükafatın akabinde kıymet görüldüğü Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü’nü ise şu sözlerle kıymetlendirdi:


“1948’de Cumhurbaşkanı İsmet İnönü‘nün teşviki ile TBMM’nin çıkardığı kanun yardımıyla Fransa’da eğitime gidebildim. 1958’de Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın daveti üzerine, Batı Berlin’e yaptığı resmi ziyarette, Belediye Lideri Willy Brandt’ın da hazır bulunduğu bir orkestralı konser verdim. 1977’de Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün daveti üzerine, yaptığı resmi ziyaret esnasında, Helsinki’de Finlandiya Cumhurbaşkanı Urho Kekkonen’in huzurunda resital verdim. 1997’de bir daha Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel‘in daveti üzerine Çankaya Cumhurbaşkanlığı Köşkü’nde bir resital verdim. Genç yaşta Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’nın solist sanatkarı oldum. 1971’de ‘devlet sanatçısı’ olma onuruna eriştim. Yaşantım boyunca Türkiye Cumhuriyeti Devleti daima yanımda oldu. Gittiğim ülkelerde büyükelçiler, başkonsoloslar ve dış işleri mensupları bana yardımcı oldu. Yurt ortasında ve haricinde verdiğim konserlerde devleti daima ardımda hissettim.


Artık de birinci vakit içinderda 1995 yılında verilen Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Mükafatı‘nü aldığımı memnuniyetle öğrendim. Yaşantım boyunca çeşitli ülkelerde bir Türk sanatçı olarak Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil etmekten ve devletimizin verebileceği en büyük onurlara layık görülmüş olmaktan dolayı memnunum ve müteşekkirim.”



Usta sanatkarın eşi Şefik Büyükyüksel ise İdil Biret’in sanat ömrü boyunca biroldukça zorluk yaşadığına dikkati çekerek, “Ülkemizde yetişen kıymetli solist müzisyenler, yurt haricinde konserler verip meslek yapma safhasına gelince birden fazla vakit karşılarına kuvvetlikler çıkmakta” dedi.


‘sebebi, Metropolitan Operası’na büyük maddi dayanak veren kimi Türk düşmanı kimseleri kızdırmamak’


Büyükyüksel, Türk sanatkarların önüne taammüden mahzurlar konulduğunu da vurguladı:

“Bunlar çok meçhulce yapıldığından birçok vakit kolay anlaşılamamakta. Örneğin, büyük plak firmaları Leyla Gencer’e stüdyo kaydı yaptırmayarak Maria Callas kadar tanınmasını önlemişlerdir. Meşhur New York Metropolitan Operası Leyla Gencer’i hiç davet etmemiş, sebebini soranlara da bu biçimde Met’in müzik yöneticisi olan Rudolf Bing, ‘Çok kıymetli bir soprano olduğunu biliyorum. Ancak angaje edemem. sebebini de lütfen sormayın.’ demiştir. sebebi, Metropolitan Operası’na büyük maddi takviye veren birtakım Türk düşmanı kimseleri kızdırmamaktır.”

‘Almanya’nın büyük bir plak firması İdil Biret’i kara listeye almış ve çeşitli ülkelerde konserlerini engelletmiştir’


Şefik Büyükyüksel, İdil Biret’in de önüne büyük mahzurlar çıkartıldığını söyleyerek, şu ayrıntıları verdi:


“İdil Biret de ne vakit büyük bir proje yapma imkanını elde etse, bunu durdurmak için uğraşanlar olmuştur. Örneğin, EMI için 1986’da yaptığı Beethoven’ın bütün senfonileri kayıtları ve Naxos için 1992’de yaptığı Chopin’in bütün piyano yapıtları kayıtları üzere. ondan sonrasında Naxos için milyonlar satan kayıtlar yapmasını durduramayan Almanya’nın büyük bir plak firması, İdil Biret’i kara listeye almış Almanya ve çeşitli ülkelerde konserlerini engelletmiştir. Almanya’nın Die Welt ve Frankfurter Algemeine Zeitung gazetelerinin bile kelam ettiği bu tavır, ne yazık ki ülkemizde ne ilgi ne de reaksiyon görmemiş, aksine İdil Biret’i kara listeye aldıran Alman firması için kayıt yapanlar olmuş, bu firmanın sanatkarlarına kucak açılıp büyük fiyatlar ödenerek şenliklere, konserlere davet edilmiştir.


Müzikseverlerden, organizatörlerden ve müzik otoritelerinden beklenen, gelecek kuşaklardaki sanatkarlarımızın yurt dışı çalışmalarının yakından takip edilmesi, desteklenmesi ve onlara pürüzler çıkaran firma ve bunların sanatkarları ile Türkiye’de yakın münasebetlere girmekten kaçınmalarıdır.”



çabucak hemen 4 yaşında Bach‘ın prelüdlerini çalmaya başlayan sihirli parmakların sahibi sanatçı, Paris’te aldığı müzik eğitiminin akabinde Türkiye ve dünyanın değerli orkestralarıyla biroldukça ülkede konserler verdi.


Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca 1971’de ‘devlet sanatçısı’ unvanıyla onurlandırılan sanatçı, Polonya’dan Kültür Liyakatı ve Fransa’dan Chevalier de I’Ordre National de Merite nişanı ile ödüllendirildi.

Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.