Dünyanın en derin sarsıntısı tespit edildi: Alt mantoda meydana gelen sarsıntı, 751 km derinliğe ulaştı

miRBey

Aktif Üye
Dünyanın en derin sarsıntısı tespit edildi: Alt mantoda meydana gelen sarsıntı, 751 km derinliğe ulaştı
NTV’nin haberine göre, 2015’te Japonya’nın Ogasawara adalarında meydana gelen 7.9 şiddetindeki zelzelenin 751 km derinliğe ulaştığının tespit edilmesiyle, kelam konusu olayın şimdiye dek tespit edilen en derin sarsıntı olduğu ortaya çıktı. Zelzelenin, ‘alt manto’ ismi verilen yeryüzü katmanında meydana geldiği kaydedildi.


Dünyanın her yerinden bilim insanları ve akademisyenler hala derin sarsıntıların birinci nasıl meydana geldiğini anlamaya çalışıyor. 300 kilometre ve daha üzeri derinlikte meydana gelen sarsıntılar “derin deprem” olarak isimlendiriliyor.


Yüzey sarsıntıları kelam konusu olduğunda ise araştırmacıların açıklaması pek sıradan: Fay sınırı da denilen ektonik plakalar, birbirinden ayrılınca ya da çarpışınca bir tansiyon ortaya çıkıyor ve sarsıntı meydana geliyor.


Lakin, dünyanın derinliklerinde durum bu biçimde değil. Bu çeşit titreşimlerin çok yüksek basınçla önlenmesi gerekiyor. Lakin, 2015’te Japonya’da meydana gelen bu tıp bir sarsıntı, yeryüzünde biroldukça kişi tarafınca hissedildi.


Mevzuya ait araştırma yapan Arizona Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, Mayıs 2015’te Ogasawara sarsıntısı sırasında Japonya’nın sismometre ağı tarafınca toplanan bilgileri tahlil etti. En büyük sarsıntı, merkez üssü Ogasawara Adaları olarak da bilinen Bonin Adaları açıklarında Richter ölçeğine bakılırsa 7.9 büyüklüğünde ölçüldü.


751 kilometre derinlikteki sarsıntının akabinde, Dünya’nın alt mantosunun derinliklerinde onlarca daha az şiddetli artçı sarsıntı kaydedildi.



Birçok zelzele, gezegen yüzeyinin birkaç kilometre altında kabukta yahut üst mantoda meydana geliyor. Fakat 2015’teki zelzeleler, sıcaklıkların ve basınçların kayaların bükülebileceği kadar ağırlaştığı alt mantoda yaşandı.


bu biçimdeki haberlerde, sarsıntının 678 km derinliğe ulaştığı bildirildi, lakin yeni varsayım bu azamisi 73 kilometre daha uzattı.


‘Alt mantodaki zelzelelere ait en güzel kanıt’


Washington Üniversitesi’nde sismolog olan ve çalışmanın bir kesimi olmayan Douglas Wiens, National Geographic’e verdiği demeçte, “Bu, alt mantodaki bir sarsıntı için açık orta en yeterli kanıt” dedi.


tıpkı vakitte, birtakım bilim insanları zelzelenin nitekim de alt mantoda meydana geldiğini kanıtlamak için daha fazla araştırmaya gereksinim duyulabileceğini söylemiş oldu.


Manto nedir?


Manto, yer kabuğu ile çekirdek içinde yer alan, derinliğe göre değişen ısıya sahip bir yer katmanı olarak tanımlanıyor. Mantonun üst bölümü yüksek sıcaklık ve basınçtan dolayı katı bir özellik gösterirken, alt kesitleri ise sıvı biçimde bulunuyor. Bu niçinle mantoda daima olarak alçalıcı-yükselici hareketler görülüyor.


Manto Geçiş Bölgesi ile alt manto içindeki hududun tam derinliği dünya çapında farklılık gösteriyor. Lakin, ortalamanın 660 kilometre olduğu biliniyor.


Derin zelzeleler çok az görülüyor


Başka taraftan, Küresel Centroid Moment Tensor (CMT) veritabanına göre, bölgede 1976 ve 2020 yılları içinde kaydedilen 56 bin 832 orta ila büyük sarsıntının sırf yüzde 18’i 70 kilometreden daha derindi.


National Geographic’e nazaran, daha da azı, yani yüzde 4’ü 300 km’nin altında yaşadı.

Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.