miRBey
Aktif Üye
İklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirleri artıyor: ‘Her an yeni bir salgın patlak verebilir’
İklim krizinin sıhhat üstündeki tesirleri giderek artarken, sıhhat alanındaki eşitsizlikleri gidermek için iklim değişikliğiyle çaba planlarının yeni tip koronavirüs (Kovid-19) daha sonrası kalkınma programlarına entegre edilmesine gereksinim duyuluyor.
Bu yıl altıncısı yayımlanan ve 38 akademik kurum ile Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarında bakılırsav yapan araştırmacıların fikir birliğini temsil eden Lancet Sıhhat ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu’na (Lancet Countdown) bakılırsa, iklim değişikliğinin tesirlerini azaltmak, adil ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için global çapta acil aksiyona geçilmesi gerekiyor.
Global sıcaklık artışının uzun vadede gezegende yaratacağı tesirlerin bedelinin insan sıhhatiyle ödeneceği ve iklim değişikliğine niye olan emisyonların nispeten daha az salındığı düşük gelirli ülkelerin toplumlarının en sert tesirleri yaşayacağı öngörülüyor.
Rapora nazaran, Kovid-19 aşılarına erişimin adil biçimde sağlanamadığı bu vakitte, iklim değişikliğine karşı yürütülen global çabada de misal eşitsizlikler görülüyor.
Gelişmemiş ülkeler her manada geride kalıyor
Bu kapsamda, insani gelişme endeksi sıralamasında en alt sıralarda yer alan ve emisyonlarda en az sorumluluğu olan ülkeler, iklim değişikliğine ahenk planlarının sıhhat üstündeki tesirlerinden yararlanmada da en geride kalıyor.
Bu niçinle, Kovid-19 daha sonrası toparlanma planlarının Paris Mutabakatı ile uyumlu olması, global sıcaklık artışını 1.5 dereceyle sonlandırmak için gereken sıfır karbon yatırımlarının yapılması, toplumsal ve sıhhat alanındaki eşitsizliklerin azaltılması için siyasi başkanlara ve karar alıcılara davette bulunuluyor.
Biroldukça ülke iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirlerine karşı hazırlıksız ve ülkeler yetersiz finansman niçiniyle sıhhat ve iklim değişikliği konusunda planlarını uygulayamıyor. Dünyada, iklim değişikliğine ahenk paketlerinde sıhhat alanına ayrılan fonlar toplam iklim değişikliği ahenk fonunun yüzde 0,.’üne karşılık geliyor.
Raporda takip edilen 44 göstergeye nazaran, iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirleri ‘hiç durmadan’ artıyor.
Dang humması, chikungunya ve zika salgınlarının patlak verme mümkünlüğü, Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere, insani gelişme endeksi yüksek ülkelerde en süratli biçimde yükseliyor.
İnsani gelişme endeksi düşük olan ülkelerin yüksekte kalan ve öteki alanlara kıyasla daha serin bölgelerinde sıtmaya elverişli ortamlar çoğalıyor. Kuzey Avrupa ve ABD’nin kıyı bölgeleri, gastroenterit, ağır yara enfeksiyonları ve sepsis üreten bakterilerin gelişmesine daha elverişli hale geliyor.
570 milyon insan sel riski altında
Mevcut deniz düzeylerinden beş metreye kadar yükseklikte yaşayan 569.6 milyon insanın sel, şiddetli fırtına, toprak ve su tuzlanmasıyla müsabaka ve birçoklarının bu bölgeleri kalıcı olarak terk etme riski artıyor.
Geçen yıl dünya genelindeki kara alanlarının yüzde 19’u yıl boyunca çok kuraklıktan etkilenirken, iklim değişikliği kuraklık olaylarının sıklığında, yoğunluğunda ve sürecinde artışa yol açıyor.
Su güvenliği, sanitasyon hizmetleri ve besin verimliliğini tehdit eden iklim değişikliği niçiniyle orman yangınları ve kirleticilere maruz kalma riski büyüyor.
Çok kuraklık ve besin güvensizliğinden en çok etkilenen bölgeler içinde Afrika Boynuzu yer alırken, incelenen 136 kıyı ülkesinden 95’inde deniz yüzeyi sıcaklığının yükselmesi bu ülkelerin deniz kaynaklı besin güvenliğine yönelik tehdit oluşturuyor. Bu gelişmeler dünyada günlük besin muhtaçlığını denizlerden elde eden 3.3 milyar insanı da süratle tehdit ediyor.
Sıcak hava dalgalarından en epey etkilenen ülkeler
İklim değişikliği niçiniyle 65 yaş üstündeki yetişkinler daha fazla sıcak hava dalgasına maruz kalırken, sıcak hava dalgalarından en epey Çin, Hindistan, Amerika, Japonya ve Endonezya’daki yaşlılar etkileniyor.
Lancet Countdown İcra Yöneticisi Anthony Costello, rapora ait değerlendirmesinde, iklim değişikliğinin şimdiden insan sıhhatine ziyan verdiğini belirterek, “Her ülke bir taraftan Kovid-19 kriziyle, bir taraftan da iklim krizinin çeşitli taraflarıyla uğraş ediyor. Bu yılki rapor, 134 ülkede orman yangınlarında bir artış yaşandığını gösteriyor. Milyonlarca çiftçi ve inşaat çalışanı, çalışamayacak kadar sıcak geçen günler niçiniyle gelir kaybına uğruyor” dedi.
Ülkelerin salgından toparlanmaya yönelik planlarına iklim değişikliğiyle gayretin entegre edilmesi gerektiğinin altını çizen Costello, “Önümüzde bir seçenek var. Kovid-19’dan daha sonra toparlanma, bizi insan sıhhatini düzgünleştirme ve eşitsizlikleri azaltma yoluna sokan yeşil bir toparlanma olabileceği üzere, mevcut durumun devam ettirildiği ve hepimizi riske atan bir müddetç de olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Raporun başyazarı Maria Romanello ise sıhhat ve iklim değişikliği konusundaki ilerlemeyi beş yıldır takip ettiklerini lakin muhtaçlık duyulan değişimi çabucak hemen nazaranmediklerini aktardı.
Emisyonların düşürülmesi ve yenilenebilir güç alanında olumlu tarafta epeyce az ilerleme görüldüğünü aktaran Romanello, şunları kaydetti:
“Bu yıl ağır sıcak hava dalgaları, ölümcül seller ve orman yangınları biroldukça insanı mağdur etti. Bütün bunlar, iklim değişikliğine karşı gayret etmediğimiz her gün, durumun daha da kritik hale geldiğini gösteren dehşet verici ihtarlar. Covid-19 daha sonrası toparlanma sürecine trilyonlarca dolar harcanıyor ancak harcanan her beş doların sırf biri sera gazı emisyonlarını azaltmaya gidiyor.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
İklim krizinin sıhhat üstündeki tesirleri giderek artarken, sıhhat alanındaki eşitsizlikleri gidermek için iklim değişikliğiyle çaba planlarının yeni tip koronavirüs (Kovid-19) daha sonrası kalkınma programlarına entegre edilmesine gereksinim duyuluyor.
Bu yıl altıncısı yayımlanan ve 38 akademik kurum ile Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarında bakılırsav yapan araştırmacıların fikir birliğini temsil eden Lancet Sıhhat ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu’na (Lancet Countdown) bakılırsa, iklim değişikliğinin tesirlerini azaltmak, adil ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için global çapta acil aksiyona geçilmesi gerekiyor.
Global sıcaklık artışının uzun vadede gezegende yaratacağı tesirlerin bedelinin insan sıhhatiyle ödeneceği ve iklim değişikliğine niye olan emisyonların nispeten daha az salındığı düşük gelirli ülkelerin toplumlarının en sert tesirleri yaşayacağı öngörülüyor.
Rapora nazaran, Kovid-19 aşılarına erişimin adil biçimde sağlanamadığı bu vakitte, iklim değişikliğine karşı yürütülen global çabada de misal eşitsizlikler görülüyor.
Gelişmemiş ülkeler her manada geride kalıyor
Bu kapsamda, insani gelişme endeksi sıralamasında en alt sıralarda yer alan ve emisyonlarda en az sorumluluğu olan ülkeler, iklim değişikliğine ahenk planlarının sıhhat üstündeki tesirlerinden yararlanmada da en geride kalıyor.
Bu niçinle, Kovid-19 daha sonrası toparlanma planlarının Paris Mutabakatı ile uyumlu olması, global sıcaklık artışını 1.5 dereceyle sonlandırmak için gereken sıfır karbon yatırımlarının yapılması, toplumsal ve sıhhat alanındaki eşitsizliklerin azaltılması için siyasi başkanlara ve karar alıcılara davette bulunuluyor.
Biroldukça ülke iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirlerine karşı hazırlıksız ve ülkeler yetersiz finansman niçiniyle sıhhat ve iklim değişikliği konusunda planlarını uygulayamıyor. Dünyada, iklim değişikliğine ahenk paketlerinde sıhhat alanına ayrılan fonlar toplam iklim değişikliği ahenk fonunun yüzde 0,.’üne karşılık geliyor.
Raporda takip edilen 44 göstergeye nazaran, iklim değişikliğinin sıhhat üstündeki tesirleri ‘hiç durmadan’ artıyor.
Dang humması, chikungunya ve zika salgınlarının patlak verme mümkünlüğü, Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere, insani gelişme endeksi yüksek ülkelerde en süratli biçimde yükseliyor.
İnsani gelişme endeksi düşük olan ülkelerin yüksekte kalan ve öteki alanlara kıyasla daha serin bölgelerinde sıtmaya elverişli ortamlar çoğalıyor. Kuzey Avrupa ve ABD’nin kıyı bölgeleri, gastroenterit, ağır yara enfeksiyonları ve sepsis üreten bakterilerin gelişmesine daha elverişli hale geliyor.
570 milyon insan sel riski altında
Mevcut deniz düzeylerinden beş metreye kadar yükseklikte yaşayan 569.6 milyon insanın sel, şiddetli fırtına, toprak ve su tuzlanmasıyla müsabaka ve birçoklarının bu bölgeleri kalıcı olarak terk etme riski artıyor.
Geçen yıl dünya genelindeki kara alanlarının yüzde 19’u yıl boyunca çok kuraklıktan etkilenirken, iklim değişikliği kuraklık olaylarının sıklığında, yoğunluğunda ve sürecinde artışa yol açıyor.
Su güvenliği, sanitasyon hizmetleri ve besin verimliliğini tehdit eden iklim değişikliği niçiniyle orman yangınları ve kirleticilere maruz kalma riski büyüyor.
Çok kuraklık ve besin güvensizliğinden en çok etkilenen bölgeler içinde Afrika Boynuzu yer alırken, incelenen 136 kıyı ülkesinden 95’inde deniz yüzeyi sıcaklığının yükselmesi bu ülkelerin deniz kaynaklı besin güvenliğine yönelik tehdit oluşturuyor. Bu gelişmeler dünyada günlük besin muhtaçlığını denizlerden elde eden 3.3 milyar insanı da süratle tehdit ediyor.
Sıcak hava dalgalarından en epey etkilenen ülkeler
İklim değişikliği niçiniyle 65 yaş üstündeki yetişkinler daha fazla sıcak hava dalgasına maruz kalırken, sıcak hava dalgalarından en epey Çin, Hindistan, Amerika, Japonya ve Endonezya’daki yaşlılar etkileniyor.
Lancet Countdown İcra Yöneticisi Anthony Costello, rapora ait değerlendirmesinde, iklim değişikliğinin şimdiden insan sıhhatine ziyan verdiğini belirterek, “Her ülke bir taraftan Kovid-19 kriziyle, bir taraftan da iklim krizinin çeşitli taraflarıyla uğraş ediyor. Bu yılki rapor, 134 ülkede orman yangınlarında bir artış yaşandığını gösteriyor. Milyonlarca çiftçi ve inşaat çalışanı, çalışamayacak kadar sıcak geçen günler niçiniyle gelir kaybına uğruyor” dedi.
Ülkelerin salgından toparlanmaya yönelik planlarına iklim değişikliğiyle gayretin entegre edilmesi gerektiğinin altını çizen Costello, “Önümüzde bir seçenek var. Kovid-19’dan daha sonra toparlanma, bizi insan sıhhatini düzgünleştirme ve eşitsizlikleri azaltma yoluna sokan yeşil bir toparlanma olabileceği üzere, mevcut durumun devam ettirildiği ve hepimizi riske atan bir müddetç de olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Raporun başyazarı Maria Romanello ise sıhhat ve iklim değişikliği konusundaki ilerlemeyi beş yıldır takip ettiklerini lakin muhtaçlık duyulan değişimi çabucak hemen nazaranmediklerini aktardı.
Emisyonların düşürülmesi ve yenilenebilir güç alanında olumlu tarafta epeyce az ilerleme görüldüğünü aktaran Romanello, şunları kaydetti:
“Bu yıl ağır sıcak hava dalgaları, ölümcül seller ve orman yangınları biroldukça insanı mağdur etti. Bütün bunlar, iklim değişikliğine karşı gayret etmediğimiz her gün, durumun daha da kritik hale geldiğini gösteren dehşet verici ihtarlar. Covid-19 daha sonrası toparlanma sürecine trilyonlarca dolar harcanıyor ancak harcanan her beş doların sırf biri sera gazı emisyonlarını azaltmaya gidiyor.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.