miRBey
Aktif Üye
‘Yüzü gülüyor lakin aslında ne anlatıyor?’: Genetik mirasla gelen palyaço fobisi
palyaçoDavranış Bilimleri Enstitüsü Kurucusu ve Lideri Klinik Psikolog Emre Konuk, bir küme antropoloğun yürüttüğü çalışmayla Amazon Ormanları’ndan New York’a dünyadaki bütün kültürlerde yaklaşık 300 ortak nesne, gereksinim ve dehşet tespit edildiğini anlattı.
Ölüyle ilgili ritüel oluşturmadan hürmet görme, önemsenme, beğenilme, kıymet verilme, aidiyet, vefat korkusu, ziyan görme korkusu üzere hisleri bunlara örnek veren Konuk, “Bunlar aşağı üst 500 bin sene evvelki genetik mirasla bize gelen hisler ve korkular” dedi.
‘Yabancı korkusu genetik bir şeydir’
Toplumda ender de olsa kimi bireylerin palyaçolardan korktuğunu anlatan Emre Konuk, palyaço fobisinin kaynağının da genetik mirasa dayandığının altını çizdi. Palyaço kaygısının altında inanç ortasında yaşama gereksinimi ve yabancı endişesinin yattığını belirten Konuk, şöyleki devam etti:
“Yabancı korkusu genetik bir kaygıdır. O küme ortasında bir yabancıyı gördüğün vakit bir sefer ‘Nedir bu?’ diye bakman lazım. ömrünü sürdürebilmek için bu endişe hala toplumsal olarak yaşanır. Anadolu’nun bir köyüne gidin, dolaşmaya başlayın, yabancısınızdır, birileri ‘Nesin sen ne yapıyorsun?’ diye sorar, olmadı ihbar eder karakola. Yabancı korkusu genetik bir şeydir. Hayvanlar da bir ortaya gelirler, öbür bir hayvanı o kümenin içine sokmazlar. Dost kaplan yoktur yani. Yabancı, bu kümenin haricinde… ötürüsıyla palyaço bir yabancıdır. Yüzü gülüyor ancak kıssa ne anlatıyor? O gülen yüzün ardında ziyan verebilir bir yaratık, bir ruh var. Bundan daha sonrası hikayecinin, romancının, sinemacının yaratıcılığına kalmış. Palyaço metaforunun kaygı üreten kısmının değerli bir yanı, genetik mirasa dayanır. ‘Zarar verebilir, hayatı mahvedebilir, bize ziyan verir, kümesi dağıtabilir yahut berbattır…’ üzere.”
‘kimi vakit zihin kendisi bunu aşıyor’
Emre Konuk, zihnin travmatik yaşantıları bir seferde genellemek üzere bir hüneri bulunduğunu, bunun da hayatta kalabilmek için gerekli olduğunu lisana getirdi. Endişenin başlaması için bir uyarıcı gerektiğini, bir seferlik kaygıların da kalıcı olduğunu anlatan Konuk, “Bir palyaço gördün ziyan vermiyor, fakat bir defa tetiklendi mi o endişe devam edebiliyor. Şayet aşılmazsa ki kimi vakit zihin kendisi bunu aşıyor, aşamadığı vakit da profesyonel yardım istemek durumunda kalabiliyoruz” sözlerini kullandı.
Bütün endişelerin aşılabildiğini vurgulayan Konuk, “Adı, çeşidi, çeşidi ne olursa olsun, kâfi ki endişe olsun, kâfi ki irrasyonel olsun, kayıtsız kalmayı öğrenebiliriz” dedi.
‘Palyaço fobisinin altında ‘belirsizlik’ kavramı yatıyor’
Psikolog Tuba Karacan da çocuklar üstündeki olumsuz tesirleri niçiniyle palyaço figürlerinin son devirde partilerden çıkarılmaya başlandığını söylemiş oldu. Palyaço korkusu yaşayan çocuklardan birisinin de kendi çocuğu olduğunu anlatan Karacan, şöyleki konuştu:
“3-4 yaşlarında katıldığımız bir doğum günü partisinde birinci defa bir palyaçoyla karşılaştı. Biz onun eğleneceğini, güleceğini düşünürken ağlamaya başladı. daha sonra fark ettik ki bilinmezliğe yönelik bir telaşı var. Anlamlandıramadığı için zihninde onun için tehlikeli bir şey üzere duygusal bir reaksiyon veriyor. daha sonraki süreçte bununla ilgili kaygıyı devam ettiren bir belirti yaşamadık fakat bir epey kişi sonrasındasında çocuklarında gece uyuyamama, endişeli hayaller görme ya da daha regresif (gerileten) yansılar nazaranbiliyor. Alt ıslatma, yeme yahut uyku bozuklukları üzere öbür bir yerden açığa çıkıp, dehşetin devamındaki davranışları gözlemleyebiliyor. Bunları da anne babalarla yaptığımız görüşmelerde duyabiliyoruz.”
Bu stil bir fobi oluştuğunda ebeveyn tavrının ehemmiyetine işaret eden Karacan, ebeveynlere ‘sakinliklerini koruma’ ve ‘empati yapma’ teklifinde bulundu.
Ebeveynlerin, fobi karşısında, “Korkacak bir şey yok ne var ki bunda?” üzere yaklaşımlarının yanlış olacağını vurgulayan Karacan, “Çocuğun korkusuna eşlik eden, tasasını anlayan, onun korkmasına empati yapabilen, ‘Evet bu senin için ürkütücü bir şey, sıkıntı bir şey bunu deneyimlemek. Seni anlıyorum’ hissiyle yanında var olabilen ebeveyn tavrı uygunlaştırıcı oluyor” tabirlerini kullandı.
Karacan, fobinin ortaya çıktığı durumlarda anne ve babaların çocuğun gereksinimlerine odaklanmasının kıymetine işaret etti:
“Çocuğun gereksinim duyduğu şeyin ne olduğuna odaklanmamız gerekir ebeveyn olarak. Bulunduğu ortamdan çıkarmak, orada kalması için ısrarcı olmamak, onu daha şirin hale getirecek biçimde davranmamak, yaşadığı duyguyu daha sakin bir yerde dengelemesini, daha dingin bir ortamda daha inançlı bir ortamda yaşadığı duyguyu açığa çıkarmasını sağlamak buna eşlik etmek görevimiz olmalı.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.
palyaçoDavranış Bilimleri Enstitüsü Kurucusu ve Lideri Klinik Psikolog Emre Konuk, bir küme antropoloğun yürüttüğü çalışmayla Amazon Ormanları’ndan New York’a dünyadaki bütün kültürlerde yaklaşık 300 ortak nesne, gereksinim ve dehşet tespit edildiğini anlattı.
Ölüyle ilgili ritüel oluşturmadan hürmet görme, önemsenme, beğenilme, kıymet verilme, aidiyet, vefat korkusu, ziyan görme korkusu üzere hisleri bunlara örnek veren Konuk, “Bunlar aşağı üst 500 bin sene evvelki genetik mirasla bize gelen hisler ve korkular” dedi.
‘Yabancı korkusu genetik bir şeydir’
Toplumda ender de olsa kimi bireylerin palyaçolardan korktuğunu anlatan Emre Konuk, palyaço fobisinin kaynağının da genetik mirasa dayandığının altını çizdi. Palyaço kaygısının altında inanç ortasında yaşama gereksinimi ve yabancı endişesinin yattığını belirten Konuk, şöyleki devam etti:
“Yabancı korkusu genetik bir kaygıdır. O küme ortasında bir yabancıyı gördüğün vakit bir sefer ‘Nedir bu?’ diye bakman lazım. ömrünü sürdürebilmek için bu endişe hala toplumsal olarak yaşanır. Anadolu’nun bir köyüne gidin, dolaşmaya başlayın, yabancısınızdır, birileri ‘Nesin sen ne yapıyorsun?’ diye sorar, olmadı ihbar eder karakola. Yabancı korkusu genetik bir şeydir. Hayvanlar da bir ortaya gelirler, öbür bir hayvanı o kümenin içine sokmazlar. Dost kaplan yoktur yani. Yabancı, bu kümenin haricinde… ötürüsıyla palyaço bir yabancıdır. Yüzü gülüyor ancak kıssa ne anlatıyor? O gülen yüzün ardında ziyan verebilir bir yaratık, bir ruh var. Bundan daha sonrası hikayecinin, romancının, sinemacının yaratıcılığına kalmış. Palyaço metaforunun kaygı üreten kısmının değerli bir yanı, genetik mirasa dayanır. ‘Zarar verebilir, hayatı mahvedebilir, bize ziyan verir, kümesi dağıtabilir yahut berbattır…’ üzere.”
‘kimi vakit zihin kendisi bunu aşıyor’
Emre Konuk, zihnin travmatik yaşantıları bir seferde genellemek üzere bir hüneri bulunduğunu, bunun da hayatta kalabilmek için gerekli olduğunu lisana getirdi. Endişenin başlaması için bir uyarıcı gerektiğini, bir seferlik kaygıların da kalıcı olduğunu anlatan Konuk, “Bir palyaço gördün ziyan vermiyor, fakat bir defa tetiklendi mi o endişe devam edebiliyor. Şayet aşılmazsa ki kimi vakit zihin kendisi bunu aşıyor, aşamadığı vakit da profesyonel yardım istemek durumunda kalabiliyoruz” sözlerini kullandı.
Bütün endişelerin aşılabildiğini vurgulayan Konuk, “Adı, çeşidi, çeşidi ne olursa olsun, kâfi ki endişe olsun, kâfi ki irrasyonel olsun, kayıtsız kalmayı öğrenebiliriz” dedi.
‘Palyaço fobisinin altında ‘belirsizlik’ kavramı yatıyor’
Psikolog Tuba Karacan da çocuklar üstündeki olumsuz tesirleri niçiniyle palyaço figürlerinin son devirde partilerden çıkarılmaya başlandığını söylemiş oldu. Palyaço korkusu yaşayan çocuklardan birisinin de kendi çocuğu olduğunu anlatan Karacan, şöyleki konuştu:
“3-4 yaşlarında katıldığımız bir doğum günü partisinde birinci defa bir palyaçoyla karşılaştı. Biz onun eğleneceğini, güleceğini düşünürken ağlamaya başladı. daha sonra fark ettik ki bilinmezliğe yönelik bir telaşı var. Anlamlandıramadığı için zihninde onun için tehlikeli bir şey üzere duygusal bir reaksiyon veriyor. daha sonraki süreçte bununla ilgili kaygıyı devam ettiren bir belirti yaşamadık fakat bir epey kişi sonrasındasında çocuklarında gece uyuyamama, endişeli hayaller görme ya da daha regresif (gerileten) yansılar nazaranbiliyor. Alt ıslatma, yeme yahut uyku bozuklukları üzere öbür bir yerden açığa çıkıp, dehşetin devamındaki davranışları gözlemleyebiliyor. Bunları da anne babalarla yaptığımız görüşmelerde duyabiliyoruz.”
Bu stil bir fobi oluştuğunda ebeveyn tavrının ehemmiyetine işaret eden Karacan, ebeveynlere ‘sakinliklerini koruma’ ve ‘empati yapma’ teklifinde bulundu.
Ebeveynlerin, fobi karşısında, “Korkacak bir şey yok ne var ki bunda?” üzere yaklaşımlarının yanlış olacağını vurgulayan Karacan, “Çocuğun korkusuna eşlik eden, tasasını anlayan, onun korkmasına empati yapabilen, ‘Evet bu senin için ürkütücü bir şey, sıkıntı bir şey bunu deneyimlemek. Seni anlıyorum’ hissiyle yanında var olabilen ebeveyn tavrı uygunlaştırıcı oluyor” tabirlerini kullandı.
Karacan, fobinin ortaya çıktığı durumlarda anne ve babaların çocuğun gereksinimlerine odaklanmasının kıymetine işaret etti:
“Çocuğun gereksinim duyduğu şeyin ne olduğuna odaklanmamız gerekir ebeveyn olarak. Bulunduğu ortamdan çıkarmak, orada kalması için ısrarcı olmamak, onu daha şirin hale getirecek biçimde davranmamak, yaşadığı duyguyu daha sakin bir yerde dengelemesini, daha dingin bir ortamda daha inançlı bir ortamda yaşadığı duyguyu açığa çıkarmasını sağlamak buna eşlik etmek görevimiz olmalı.”
Haber Sitelerinden Alıntı Yapılmıştır.